Om welke bedragen gaat het?

Bij de uitname van het gemeentefonds wordt over twee verschillende bedragen gesproken:

• € 256 miljoen structureel voor onderwijshuisvesting.
• € 158 miljoen structureel voor het buitenonderhoud.

Waar gaat het bij die €256 miljoen over?

In het regeerakkoord is afgesproken dat € 256 miljoen uit het gemeentefonds wordt overgeheveld naar de lumpsum van het primair en voortgezet onderwijs. Het gaat hier om een voorgenomen jaarlijkse uitname uit het gemeentefonds (motie Haarsma Buma) omdat gemeenten dit bedrag niet aan onderwijshuisvesting zouden hebben besteed.

 

Gemeenten ervaren dit bedrag als greep uit de kas. Er zijn gemeenten die wel degelijk in onderwijshuisvesting hebben geïnvesteerd. Anderen zijn hiervoor aan het sparen. En weer anderen zullen wellicht noch hebben geïnvesteerd, noch hebben gespaard. Zij hebben het vrij te besteden geld uit het gemeentefonds, besteed naar de mores van de lokale democratie.

 

Om welke bedragen het per gemeente precies gaat is nog niet duidelijk. Ook de meicirculaire gemeentefonds 2013 biedt nog geen duidelijkheid. Dat wordt mei 2014. Overigens gaat het hier om een voornemen, welke door de Tweede en Eerste Kamer moet worden goedgekeurd. Een wetswijziging is hiervoor niet noodzakelijk. Dit bedrag staat los van de overheveling van het budget voor het buitenonderhoud.

 

Overheveling naar de lumpsum van het PO en VO betekent dat schoolbesturen in principe ‘vrij’ zijn de middelen te besteden. Deze middelen kunnen niet geoormerkt worden voor onderwijshuisvesting. Van belang in deze is dat schoolbesturen de middelen NIET mogen besteden aan nieuwbouw. Dit blijft immers een taak van gemeenten.

 

Waar gaat het bij die € 158 miljoen over?

Dit is het bedrag dat bedoeld is voor het buitenonderhoud en mogelijk wordt overgeheveld van het gemeentefonds naar scholen.

 

Ook hier is nog niet bekend om welke bedragen het per gemeente of school gaat. In de wandelgangen wordt wel gesproken over bedragen van € 12 tot € 15,- per m2. Dit bedrag wordt dan niet gerelateerd aan het huidig aantal m2, maar om het aantal meters waarop de school gezien het aantal leerlingen recht zou hebben + algemene ruimte. De huidige norm hiervoor is te vinden in de gemeentelijke verordeningen voor onderwijshuisvesting. Hoe dit verder wordt uitgewerkt is niet bekend.

 

Daarbij zin er nog meer onduidelijkheden:

• Scholen krijgen naar verwachting geen geld voor het buitenonderhoud voor extra ruimte (boven de norm) of voor leegstaande (onderdelen van de) gebouwen. Vraag is hoe hiermee om te gaan.
• De financiering van nieuwbouw blijft een zaak van de gemeente. Groot onderhoud wordt een taak van scholen. Het is niet helder wat onder renovatie wordt verstaan.

 

Leegstand

Hans van Leeuwarden van de gemeente Westland: "Leegstand is voor zowel scholen als gemeenten een probleem. Niet alleen in verband met de operationele en vastgoed exploitatie, maar ook omdat het beslag legt op de financiële middelen. Middelen die hard nodig zijn om scholen een kwaliteitsimpuls te geven en allerlei bezuinigingen het hoofd te bieden. Daarmee legt het ook een bom onder de samenwerking. Juist om deze reden hebben gemeente en scholen in Westland met elkaar afgesproken dat 'de aanpak van leegstand' één van de drie onderwerpen van gesprek wordt in 2012."

Daniel van Noordennen van de gemeente Rotterdam: "Scholen zijn zich niet altijd bewust wat leegstand kost. Ook niet voor henzelf. We hebben laatst de kosten van leegstand voor de scholen op een rijtje gezet. Daar schrokken ze wel van."