Ambitie
Het is de ambitie van RoyalHaskoningDHV om in 2035 Paris Proof te zijn met al haar kantoren ter wereld; en het streven om deze ambitie in NL reeds te bereiken in 2030.
Aanpak
Door de tijd heen zijn daarvoor de volgende activiteiten verricht en lessen geleerd:
2009
Bewustwording van het belang van CO2-emissiereductie en energiebesparing. Duurzame renovatie van het 40 jaar oude hoofdkantoor in Amersfoort, van label G naar A.
In die tijd was dat een ambitieuze klus, waarvoor twee interne engineeringsteams werden gevraagd beide met een plan te komen.
-
Les: organiseer competitie om er uit te halen wat er in zit.
2015
Kantoren worden compacter ingericht na de fusie van Royal Haskoning en DHV. Kantoren in Nederland worden grotendeels geconcentreerd rond OV-knooppunten.
- Les: Stoot ruimte af, die niet nodig is. Die hoeft immers ook niet gekoeld en verwarmd te worden. Minder energiegebruik per m² is goed; minder vloeroppervlak is beter.
- Les: Kantoren nabij stations concentreren biedt ruimte aan verschuiving in mobiliteit van auto naar openbaar vervoer.
- Les: Huisvesting, locaties, vervoer, ICT en tertiaire arbeidsvoorwaarden HR in samenhang aanpakken biedt ruimte om samen met de OR te zoeken naar vermindering van bedrijfsimpact op het milieu.
2016
Voornemen om wagenpark elektrisch te maken. Start pilot met 23 elektrische autos in 2018.
-
Les: Zorg dat aan de pilot een aantal formele en informele leiders meedoen.
2018
Besluit om volledig wagenpark elektrisch te laten rijden (voltooid in 2021).
-
Les: Maak er met de OR en RvB een gezamenlijke ambitie van.
2020
Paris Proof Promise uitgewerkt.
Ambitie om ruim 70 kantoorgebouwen uiterlijk in 2035 ‘Paris Proof’ te hebben, te beginnen in Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Besluit om kantoren Rotterdam en Den Haag samen te brengen in monumentaal pand en dat Paris Proof te transformeren (voltooiing 2025). In 2035 alle kantoren wereldwijd Paris Proof.
- Les: Laat zien dat duurzaamheid en welzijn van medewerkers goed samen kunnen gaan met markante, inspirerende huisvesting.
- Les: Zorg voor een paar geslaagde voorbeelden. Gebruik die om de doelen te definiëren. Stel daarmee ambitie en kaders vast op niveau van Raad van Bestuur.
- Kies als ambitie bij voorkeur om te Sturen op “Paris Proof”. Dat is energetisch toekomstbestendig en dus ook hanteerbaar als ijkpunt voor verantwoording.
Introductie Smart Charging wagenpark door toenemend gebruik elektrische auto’s.
- Les: Probeer medewerkers niet tot last te zijn, bijvoorbeeld door hen te vragen hun auto’s te verplaatsen.
2021
Vaststellen hoeveel energie per gebouw en per energiedrager in NL en VK werd ingekocht. Per pand een eenduidige factsheet energie opstellen, waarin het gebruiksoppervlak en de energieprestatie in kWh/m²GO.jaar worden weergegeven.
Voor alle huurpanden met FastLane aanpak een plan met maatregelen opgesteld, waarmee de kantoren ten hoogste 70 kWh/m²GO.jaar energie nodig hebben en van het aardgas af kunnen.
In Groningen verhuizen naar een duurzaam getransformeerd gebouw.
Voor kantoor Amersfoort de mogelijkheid van inkoppeling overwogen op een te verlengen warmtenet.
- Les: Het kost moeite bij verhuurders de juiste gegevens boven water te krijgen en daarmee eenduidige en aansprekende kengetallen te berekenen.
- Les: Kies voor een overzichtelijke aanpak waarbij informatie wordt vastgelegd en is te ontsluiten op het niveau van maatregelen, gebouwen en (deel)portefeuilles.
- Les: Zorg voor evenwicht in belangen tussen verhuurder en huurder.
- Les: Het is effectiever wanneer experts in één expertmeeting met elkaar in gesprek gaan om de meest effectieve maatregelen uit te zoeken, dan wanneer ze dat afzonderlijk doen: bouwkundige, werktuigbouwkundige, energiedeskundige, bouwfysicus, kostendeskundige, gebouwbeheerder.
- Les: de kans op een warmtenet komt niet vaak voorbij. Help het bevorderen, ook als het niet helemaal de ideale timing heeft.
Voor de gehuurde panden per pand overleg opgestart met verhuurders om hen te bewegen hun panden voor 2030 ‘Paris Proof’ te maken. Wanneer daarbij door een verhuurder perspectief wordt geboden, resteert nog voldoende tijd voor implementatie. Indien een verhuurder geen concreet perspectief biedt, actief mogelijkheden verkennen om tijdig uit te wijken naar andere locaties.
- Les: laat de tijd je vriend zijn. Zorg dat je als huurder je huiswerk hebt gedaan, uiterlijk één jaar voor je je huurcontract opzegt.
- Les: breng de kosten voor de verduurzaming in kaart en leg die voor aan je College of je RvB.
Monitoring energiegebruik opgestart evenals een programma voor Facility Managers. De laagbouwlocatie Amsterdam is inmiddels Bijna Energie Neutraal.
Status beoogde maatregelen bijhouden: in onderhandeling – in voorbereiding – in uitvoering - gereed.
- Les: start monitoring op bij de start van het verduurzamingsprogramma. Alle verbeteringen tellen immers mee.
- Les: Het gesaldeerde energiegebruik van gebouwen met één verdieping kan vrijwel naar “nul” als grote daken vol met PV-panelen worden belegd.
- Les: Het loont ook om te kijken naar de mogelijkheden van energiebesparingen-in-het-gebruik van het gebouw.
2022
De verkenning van noodzakelijke verduurzamingsmaatregelen voor de kantoren elders ter wereld uitgevoerd: eerst in het VK, daarna in Indonesië en Vietnam, en vervolgens in de landen met minder vestigingen. Hiervoor veelal overgang naar full electric, wat in het buitenland i.s.m. verhuurders flexibiliteit biedt.
- Les: deel kennis direct met anderen die nog moeten beginnen, en houdt oog voor locatie specifieke omstandigheden.
2023
Werkelijk energiegebruik kantoor in Groningen na een eerste jaar in gebruik gecertifieerd als WEii “Paris Proof”.
Het kantoor Goes verhuisd naar een duurzaam gerenoveerd kantoor, dat eerst wordt uitgebreid en dan wordt gemonitord op energiegebruik, en vervolgens zo nodig wordt gebracht naar ‘Paris Proof’.
- Les: Help als huurder de verhuurder met het mogelijk maken van verduurzamen door langere huurperioden te aanvaarden.
2024
Discussies over diverse gebouwen gevoerd om ze ‘Paris Proof’ te maken. Vanwege timing i.r.t. onder meer vervangingsonderhoud installaties huurcontracten flexibel verlengd om druk te houden op verhuurders.
Gesprekken gevoerd met eindgebruikers op dezelfde locaties met een vergelijkbare ambities, daar waar de vraag naar ‘Paris Proof’ kantoren nog beperkt is, teneinde samen initiatieven op te starten.
Verduurzaming tot niveau ‘Paris Proof’ bleek voor het single tenant kantoor Eindhoven niet van de grond te komen. Actief op zoek naar alternatief.
Zoeken oplossing met verhuurder voor verduurzamen gehuurde kantoorruimte in Nijmegen. Inmiddels verhuis-alternatieven in onderzoek.
In de UK inmiddels afscheid genomen van alle kantoren met aardgasgestookte verwarming - al is het een uitdaging er duurzame inspirerende werkomgevingen te vinden. In London en Newcastle verhuisd naar nieuwe kantoorgebouwen.
In Polen, Peru, Vietnam en India op diverse locaties naar duurzamere alternatieven verhuisd – al ontbreekt voor deze landen nog de doorrekening wat ‘Paris Proof’ precies betekent.
Ondertussen zorgen overnames voor nieuwe uitdagingen, vanwege de mee over te nemen kantoorlocaties - in relatie tot de deadline voor het realiseren van de beoogde ‘Paris Proof’ ambitie.
- Les: Groei van de organisatie vraagt soms toch om flexibiliteit in huurcontracten.
2025
Verhuizen in Eindhoven met nieuwe collega’s Uticon naar het duurzaam kantoor Donna (Paris Proof).
-
Les: Verhuizen indien de verhuurders niet kunnen of willen verduurzamen.
Verhuizen 1.000 medewerkers vanuit multi-tentant kantoren in Rotterdam en Den Haag naar het aangekochte rijksmonument in Delft, een tot ‘Paris Proof’ verbouwd kantoor.
- Les: Overwegen om zelf te investeren verduurzamen van (monumentale) gebouwen: monumenten Paris Proof; het kan wél.
Verhuurder kantoor Utrecht doet tegenvoorstellen ter verduurzaming.
- Les: soms helpt het om als huurder de verhuurder concrete verduurzamingsplannen voor te leggen.
Resteren de multi-tenant locaties Zwolle en Maastricht om voor 2030 oplossingen voor te vinden.
- Les: Elk pand vraagt een eigen aanpak. Pand voor pand niet loslaten tot de ambitie is gerealiseerd.
Bijlage | Size |
---|---|
2112 artikel In Control 2022254.26 KB | 254.26 KB |
2106 Presentatie Royal HaskoningDHV actualiteitencollege Monitoring1.23 MB | 1.23 MB |
Table of contents100.75 KB | 100.75 KB |
Overzicht acties Q1 en Q2 Royal HaskoningDHV267.84 KB | 267.84 KB |