Het elektriciteitsnet van Nederland is overbelast. Dit wordt veroorzaakt door de toename van het verbruik, maar ook door een hoger aanbod van energie. Zo gebruiken we meer elektrische apparaten, maar wekken we ook steeds meer duurzame energie op. Door deze grote hoeveelheid elektriciteit die het elektriciteitsnet moet verwerken, ontstaat er file op het net, ofwel netcongestie. Netcongestie zorgt voor problemen in de praktijk. Zo moeten bouwprojecten worden uitgesteld omdat de wachtrij voor een aansluiting op het elektriciteitsnet te lang is. 

 

Op deze pagina verzamelen we informatie relevant voor maatschappelijk vastgoed, denken we aan oplossingen en houden we je up-to-date over de nieuwste ontwikkelingen. Aanvullingen zijn welkom.

Consequenties:

  • Geen nieuwe aansluiting
  • Geen uitbreiding aansluiting
  • Inname overcapaciteit
  • Afsluiten en/of dwangsom bij groter gebruik dan gecontracteerd
  • Geen teruglevering
    • in 2023 sloeg 1 van de 15 zoninstallaties regelmatig uit
  • Leveringszekerheid in gevaar 

Problemen voor maatschappelijk vastgoed:

Netcongestie kan voor maatschappelijk vastgoed de volgende consequenties en/of risico's hebben:

  • Beleidsmatig
    • Wettelijke verplichtingen niet haalbaar
    • Duurzaamheidsdoelen worden niet gehaald (van het gas af)
    • Nieuwbouw en verhuizen naar andere locatie niet of moeizaam mogelijk
  • Uitvoeringstechnisch
    • Project gaat niet door
    • Project komt in de vertraging
    • Project moet anders worden ingericht en uitgevoerd
  • Financieel
    • Hoge prijs voor nieuwe locaties met aansluiting
    • Extra kosten voor extra maatregelen
    • Extra kosten voor andere uitvoering
    • Minder inkomsten als niet wordt teruggeleverd
    • Extra kosten als wel wordt teruggeleverd
    • Minder (DUMAVA) subsidie vanwege niet kunnen uitvoeren
  • Contractueel
    • Onduidelijk wie waarvoor verantwoordelijk is
    • Onduidelijk wie waarvoor moet betalen 

Oplossingen:

Oplossingsrichting

Maatregel

Voorbeelden en inspiratie

Energiebesparing

 

Passief bouwen

Energiebeheer

Lagere stroomspanning

Ventilatie optimaliseren 

LED verlichting

Energiesturing 

Contractuele afspraken

Energiehub

Slim laden

Kanaliseren opbrengsten zonnepanelen

Koppelen warmte overschot aan -tekort 

Opslag / conversie

Buurtbatterijen 

Acquatermie

IJskelder

Ondergrondse thermische opslag

Restwarmte datacenter

Riothermie

(Bestaande) Waterbuffers als thermische accu’s

Warmte Koude Opslag (WKO)

Alternatieve energiebronnen

Aardgasvrij-ready i.p.v. aardgasvrij

Benutten van ruimte op het net 

Verduurzamen waar ruimte 

  • Amsterdam (voorbeeld)  
    (volgt)

 

Overige informatie:

Vanuit gemeenten

  • Utrecht
    • Raadsbrief: Gevolgen Netcongestie en tijdelijke maatregel renovatieprojecten maatschappelijk vastgoed (mei 2024)
  • Amersfoort;

Vanuit het Rijk 

  • Toolbox: Netcongestie (Rijksvastgoedbedrijf, 15 april 2025)
  • Publicatie: Werk samen met andere bedrijven in een energiehub (RVO, 2 december 2024)
  • Handreiking: Vergunningverlening elektriciteitopslagsystemen (RVO, juni 2024)
  • Rapport: Oplossingen voor bedrijven bij netcongestie (RVO, 28 mei 2024)
    • Factsheet: Netcongestie bij bedrijven: wat kunt u doen? (RVO, 24 juni 2024)
  • Onderzoek: De maatschappelijke kostprijs van netcongestie (RVO, 29 april 2024)
  • Nieuwsbericht: Maatregelen tegen vol stroomnet in Flevopolder, Gelderland en Utrecht versneld en uitgebreid (Rijksoverheid, 25 april 2024)
  • Kamervragen: Wachtrijen voor netaansluitingen (Minister van EZK, februari 2024)
  • Actieagenda: Voorzienings- en leveringszekerheid energie (Minister van Klimaat en Energie, januari 2024)
  • Commisiedebat: Nieuwe maatregelen netcongestie (EZK, januari 2024)
  • Probleemanalyse: Congestie in het laagspanningsnet (januari 2024)
  • Brief: Inbreng voor commisiedebat netcongestie (VNG, januari 2024)
  • Nieuwsbericht: Overheid en netbeheerders nemen maatregelen tegen vol stroomnet (Rijksoverheid, oktober 2023)
    • Kamerbrief: Nieuwe maatregelen netcongestie (Minister van Klimaat en Energie, 18 oktober 2023)
  • Actieprogramma: Landelijk Actieprogramma Netcongestie (Rijksoverheid, december 2022)

Vanuit de ACM 

  • Codebesluit: Prioriteringsruimte transportverzoeken ACM (Staatscourant, april 2024)
    • Bericht over codebesluit (Bouwstenen, april 2024)
  • Zienswijze: Zienswijzen ontwerp codebesluit prioriteringsruimte transportverzoeken (ACM, oktober 2023
    • Samenvatting; Zienswijze ontwerp codebesluit vanuit de publieke sector (Bouwstenen, maart 2024)
  • Ontwerp codebesluit: Prioriteringsruimte transportverzoeken (ACM, juni 2023)

Vanuit netbeheerders en energiebedrijven

  • Handreiking: Transportcapaciteit oplossingsrichtingen (Enexis, juli 2022)