Samen verduurzamen
Lokaal, provinciaal en nationaal wordt op basis van democratisch vastgesteld beleid en wetten, hard gewerkt aan het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed. In mei 2019 kwamen we met een routekaart. Al snel volgden de sectorale routekaarten, waaronder die voor gemeenten, onderwijs, sport, monumenten, politie en rijksvastgoed. Ook kwamen er provinciale ontzorgingsprogramma’s voor maatschappelijk vastgoedeigenaren met minder dan 50 gebouwen en een subsidieregeling voor het verduurzamen van het maatschappelijk vastgoed (DuMaVa). Allemaal bedoeld om de klus te klaren.
Recent is er vanuit het Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) onder regie van TKI Bouw en Techniek een innovatieprogramma opgezet. Dit programma, Verduurzamingsaanpak Maatschappelijk Vastgoed (VMV), helpt gemeenten versnelling en opschaling te realiseren in de verduurzaming van maatschappelijk vastgoed. Centraal staan leerlabs waarin gemeenten samen met kennisinstellingen en, indien passend, marktpartijen nieuwe aanpakken verkennen en ontwikkelen. Alle inzichten en resultaten worden open gedeeld zodat andere gemeenten ermee aan de slag kunnen. Zo creëren we de condities voor emissievrij en toekomstbestendig vastgoed in 2050.
Het is inmiddels vijf jaar geleden dat de sectorale routekaart gemeentelijk maatschappelijk vastgoed verscheen. Sindsdien zijn er veel nieuwe inzichten opgedaan en ontwikkelingen te melden. Daarom publiceert de VNG in oktober 2025 een geactualiseerde versie van deze routekaart. En ondertussen zoeken we ook in de praktijk naar allerlei manieren om het maatschappelijk vastgoed beter en sneller te verduurzamen.
In Bouwstenen-verband delen we kennis en denken actief mee over zowel beleids- als uitvoeringsvragen. We onderhouden goed contact met de praktijk, twee provincies en allerlei landelijke organisaties. Zo hebben we, ook in 2025, de 7 stappen uit de VNG-routekaart van voorbeelden en informatie voorzien en hebben we verder gewerkt aan een handreiking die als basis voor de programmatische aanpak kan worden gebruikt. Ook hebben we onze banden met de VNG verstevigd en kijken we met de betrokkenen van het VMV-programma hoe we elkaar kunnen versterken.
Wat halen?
Informatie over het VMV-programma en de nieuwe VNG Routekaart.
Wat brengen?
Inzichten, wensen en ideeën vanuit de praktijk.
Hoe?
Presentatie en gesprek.
Met wie?
![]() |
||
Bart Brink Senior programmamanager bij TKI Bouw en Techniek |
Niek Daamen Specialist maatschappelijk vastgoed & verduurzaming |
Hans Poot Facilitator |
Meer informatie
- Webinfo: Beleid, wetten en regels verduurzamen maatschappelijk vastgoed
- Webinfo: Routekaarten Maatschappelijk vastgoed
- Webinfo: Duurzaam en fris
- Publicatie: Route verduurzaming maatschappelijk vastgoed (Bouwstenen, mei, 2019)
- Cursus: Verduurzamen
- Cursus: Programmatisch sturen op maatschappelijk vastgoed
- Video: Handreiking paragraaf kapitaalgoederen